Bitkisel Üretim

Merhaba;

Konumuza geçmeden önce, bana bu köşede  yazma fırsatı vererek sizlere faydalı olma olanağı sağlayan Sayın Murat Akyol’a teşekkür ederim. Bu köşede haftada bir defa bitkisel üretim ile ilgili bilgi ve araştırmalarımı paylaşacağım. Bu arada sizlerden bana dönecek olan soru ve bilgilerle bu köşe yazısını daha da anlamlaştırıp zenginleştireceğimize eminim. Araştırdığımız konuları burada tartışarak öğreneceğimize inanarak, değerli katkılarınızı bekliyorum.

Mevsimi olması itibarı ile bu hafta meyve ağaçlarında budama konusuna değineceğim. Meyve yetiştiriciliğinde kaliteli ve yüksek verimin gereklerinden biri de kurallara uygun budamadır. Budama ağacın toprak üstü organlarına uygulanan kesme, bükme, tomurcuk, sürgün ve yaprak alma gibi işlemlerdir. Bütün bu işlemler bitkilerde verim ve gelişme arasında fizyolojik bir denge kurulması ve bunun mümkün olduğu kadar uzun süre korunmasına yöneliktir. Budamanın amaçları değişik araştırıcılar tarafından farklı yorumlanmakta ise de bunları şu şekilde özetlemek mümkündür:

• Meyve ağaçlarını en kısa zamanda ürüne yatırmak ve uzun süre ürün çağında tutmak;

• Bitkilerin toprak altı ve toprak üstü organları arasında gelişme yönünden sağlam bir denge kurmak; Gövde üzerinde düzenli ve dengeli bir taç oluşumu sağlamak

• Bitkilerde karbon asimilasyonunu (fotosentez) arttırmak amacı ile gereğince ışıklanmayı sağlamak ve yaprak alanını dengeli bir şekilde artırmak;

• Kurumuş ,hastalıklı,çeşitli etkilerle zarar görmüş,kırılmış ve birbiri üzerine binmiş ya da dar açılı dalları kesmek;

• Bazı bitkilerde görülen periyodisiteyi önlemek veya azaltmak(periyodisite:bir ağacın bir sene meyve verip bir sene vermemesi veya az vermesi);

• Meyve verim ve kalitesini düzenlemek ;

• Toprak işleme, hastalık ve zararlılarla mücadele gibi teknik işleri kolaylaştırmak.

Meyve ağaçlarının çeşitli fizyolojik devreleri vardır. Bunlar;

1.Gençlik: Tohumun çimlenmesinden ağacın verime yatması arasında geçen dönem.

2.Olgunluk: Ağacın verime başlamasıyla verimden düşmesi arasında geçen dönem.

3.Yaşlılık: Ağacın verimden düşmesiyle kuruması arasında geçen dönem.

Ağaç bu fizyolojik devrelerden hangisinde ise ona göre budanmalıdır. Gençlik devresinde yapılan şekil verme uygulamalarında odun dalları budanmalı mecbur kalınmadıkça meyve gözlerine dokunulmamalıdır. Çünkü bu dönemde yapılan sert budamalar çiçek gözü oluşumunu engellendiğinden gençlik kısırlığı denilen olay ortaya çıkar,  bu da ağacın  geç meyveye yatması demektir. Kuvvetli dalların gövde ile yaptıkları açılar genişletilmelidir. Bu açının 45-60˚ olması uygundur. Dallara ağırlık asılarak veya ip yardımıyla yerden bağlanmak suretiyle ana dalların gövde ile yaptıkları açılar genişletilebilir.Kesim yapılırken tırnak bırakılmamaya özen gösterilmelidir,bu şekilde bırakılan yaraları ağacın kapatabilmesi uzun sürmektedir veya o kısım kurumaktadır.Kesim yapılan yerde ağacın su kaybını önlemek amacıyla aşı macunu veya boyacılarda bulunan sutut gibi malzemelerle kesim yüzeyi kapatılmalıdır.

Budama da kullanılan aletlerin dezenfeksiyonu büyük önem taşır.Bakteriyel hastalıklar bu şekilde taşınabilir örneğin kirazlarda görülen  dal kanserinin bu şekilde hastalıklı ağaçtan sağlıklı ağaca geçmesi mümkündür.Budamada kullanılan makas,testere v.s gibi aletleri bir ağaçtan diğerine geçerken; 2 litre suya yarım çay bardağı çamaşır suyu karıştırılarak hazırlanan  solüsyon kullanılarak dezenfekte edilmelidir.

Esra Cignitas