Dolar 34,7254
Euro 36,6208
Altın 2.931,34
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
Sinop 12°C
Açık
Sinop
12°C
Açık
Sal 13°C
Çar 12°C
Per 12°C
Cum 14°C

20 Kasım 2024 Dünya Koah Günü Toplum Sağlığı Bildirisi

Toplum sağlığı bildirisi…

20 Kasım 2024 Dünya Koah Günü Toplum Sağlığı Bildirisi
23 Kasım 2024 05:11

Kro­nik Obst­rük­tif Ak­ci­ğer Has­ta­lı­ğı (KOAH), nefes dar­lı­ğı, ök­sü­rük, bal­gam gibi ka­lı­cı so­lu­num­sal ya­kın­ma­lar­la or­ta­ya çıkan, ön­le­ne­bi­lir ve te­da­vi edi­le­bi­lir bir kro­nik ak­ci­ğer has­ta­lı­ğı­dır. İleri yaş­lar­da daha sık gö­rül­se de erken yaşta da baş­la­ya­bi­lir ve genç bi­rey­le­ri de et­ki­le­ye­bi­lir. Ya­pı­lan ça­lış­ma­la­ra göre dün­ya­da­ki her on ye­tiş­kin­den biri KOAH has­ta­sı­dır ve KOAH’ta ye­ter­siz tanı önem­li bir sorun olup has­ta­la­rın %60-85’i halen tanı al­ma­mış du­rum­da­dır. 2023 yı­lın­da ya­pı­lan ça­lış­ma­ya göre ül­ke­miz­de dok­tor ta­nı­lı KOAH sık­lı­ğı 45 yaş üstü bi­rey­ler­de or­ta­la­ma yüzde 8.8’dir.

Tütün ve tütün ürün­le­ri­nin kul­la­nı­mı, yoğun şe­hir­leş­me ne­de­niy­le artan hava kir­li­li­ği­ne ma­ru­zi­yet, iç ve dış or­tam­da odun ve kömür gibi fosil ya­kıt­lar ile bitki sap­la­rı ve tezek gibi bi­yo­küt­le ya­kıt­la­rı­nın du­ma­nı­nın so­lun­ma­sı KOAH has­ta­lı­ğı­na neden olan önem­li risk fak­tör­le­ri­dir. Bu­nun­la bir­lik­te, ya­pı­lan ça­lış­ma­lar, KOAH has­ta­sı olan ki­şi­le­rin yüzde 80’inin si­ga­ra iç­ti­ği­ni, tütün ve tütün ürün­le­ri­nin KOAH’ın en yay­gın ne­de­ni ol­du­ğu­nu or­ta­ya koy­muş­tur. Ye­ter­siz bes­len­me, özel­lik­le ço­cuk­luk­ta ge­çi­ri­len ak­ci­ğer en­fek­si­yon­la­rı, iç ve dış ortam kir­le­ti­ci­le­ri­ne pasif ma­ru­zi­ye­te bağlı ola­rak ak­ci­ğer ge­li­şi­mi­nin geri kal­ma­sı da KOAH’a yol aça­bi­lir.

Bunun yanı sıra kü­re­sel iklim de­ği­şik­li­ği ne­de­niy­le or­ta­ya çıkan anor­mal hava olay­la­rı (aşırı sıcak ya da soğuk gibi) ve orman yan­gın­la­rı­nın KOAH gö­rül­me sık­lı­ğı­nı ar­tı­ra­ca­ğı, has­ta­lı­ğın sey­ri­ni olum­suz et­ki­le­ye­ce­ği ve erken ölüm­le­re neden ola­ca­ğı ön­gö­rül­mek­te­dir.

KOAH’da en sık gö­rü­len ya­kın­ma­lar; ök­sü­rük, bal­gam, nefes dar­lı­ğı ve bazı ol­gu­lar­da yor­gun­luk his­si­dir. Has­ta­nın ya­kın­ma­la­rı has­ta­lı­ğın iler­le­me­si ile daha da ar­ta­rak ki­şi­nin yaşam ka­li­te­si­ni olum­suz et­ki­ler.

Has­ta­lı­ğın ta­nı­sı, sağ­lık kurum ve ku­ru­luş­la­rın­da, basit bir test olan “nefes ölçüm testi” ile ko­lay­ca ko­nu­la­bi­lir. So­lu­num fonk­si­yon testİ ola­rak isim­len­di­ri­len bu test hava akı­mın­da azal­ma­ya yol açan tı­ka­nık­lı­ğın be­lir­ler.

Hem KOAH’ın ön­len­me­sin­de hem de has­ta­lık yü­kü­nün azal­tıl­ma­sın­da ilk ve en önem­li mü­da­ha­le ba­sa­ma­ğı risk fak­tör­le­riy­le mü­ca­de­le edil­me­si­dir. KOAH teş­hi­si ko­nu­lan ki­şi­le­rin bahsi geçen risk fak­tör­le­rin­den uzak dur­ma­la­rı, sağ­lık­lı bes­len­me­le­ri ve gün­lük eg­zer­siz yap­ma­la­rı çok önem­li­dir. KOAH has­ta­la­rı­nın, ya­şa­dık­la­rı yer­le­rin hava ka­li­te­si­ni T.C. Çevre ve Şe­hir­ci­lik Ba­kan­lı­ğı ta­ra­fın­dan ku­ru­lan Ulu­sal Hava Ka­li­te­si İzleme Ağın­dan takip et­me­le­ri ve dış ortam ak­ti­vi­te­le­ri­ni buna uygun ola­rak dü­zen­le­me­le­ri fay­da­lı ola­cak­tır. Bu bağ­lam­da, hava kir­li­li­ği bu­lu­nan yer­ler­de, özel­lik­le dış or­ta­ma çı­kıl­ma­sı ha­lin­de maske kul­la­nıl­ma­sı da uz­man­lar ta­ra­fın­dan ya­pı­lan öne­ri­ler ara­sın­da yer al­mak­ta­dır.

KOAH’ın bi­rey­sel te­da­vi­sin­de “in­ha­ler” ola­rak bi­li­nen ve so­lu­num yo­luy­la uy­gu­la­nan nefes açıcı ilaç­lar kul­la­nıl­mak­ta­dır. Bu ilaç­lar­la, hava yol­la­rın­da­ki da­ral­ma­nın azal­tıl­ma­sı, has­ta­nın ola­bil­di­ğin­ce ra­hat­la­tıl­ma­sı ve yaşam ka­li­te­si­nin ar­tı­rıl­ma­sı amaç­lan­mak­ta­dır. Ancak, be­lir­ti­len amaç­la­ra ula­şı­la­bil­me­si için bahsi geçen ilaç­la­rın dü­zen­li ve doğru kul­la­nıl­ma­sı ge­rek­mek­te­dir. Öte yan­dan, has­ta­lı­ğın sey­ri­ni kö­tü­leş­ti­recek alev­len­me­ler­den ve za­tür­re­den ko­run­mak için grip ve za­tür­re aşı­la­rı­nın ya­pıl­ma­sı önem­li­dir. So­lu­num yet­mez­li­ği ge­li­şen has­ta­lar, evde ok­si­jen te­da­vi­si ve/veya evde so­lu­num ci­ha­zı te­da­vi­si gibi te­da­vi­le­re ih­ti­yaç du­ya­bil­mek­te­dir. Bunun yanı sıra ak­ci­ğer re­ha­bi­li­tas­yo­nu uy­gu­lan­ma­sı has­ta­la­rın gün­lük ya­şam­la­rı­nın daha ka­li­te­li hale gel­me­si­ni sağ­la­mak­ta­dır.

Ba­kan­lı­ğı­mız, risk fak­tör­le­riy­le etkin mü­ca­de­le edi­le­rek KOAH has­ta­lı­ğı­nın ön­len­me­si; hasta olan­la­rın erken teş­hi­si, dü­zen­li ta­ki­bi ve uygun te­da­vi­si için önem­li ça­lış­ma­lar yü­rüt­mek­te­dir. Bu doğ­rul­tu­da; il­gi­li pay­daş­lar­la bir­lik­te “Tür­ki­ye Kro­nik Hava Yolu Has­ta­lık­la­rı Ön­le­me ve Kont­rol Prog­ra­mı­nı -GARD” ha­zır­la­ya­rak uy­gu­la­ma­ya koy­muş, bi­rin­ci ba­sa­mak­ta ça­lı­şan he­kim­le­re yö­ne­lik “Kro­nik Obst­rük­tif Ak­ci­ğer Has­ta­lı­ğı­nı De­ğer­len­dir­me ve İzlem Kı­la­vu­zu­nu” ha­zır­la­mış­tır.

Bu yıl ger­çek­leş­ti­ri­lecek olan Dünya KOAH Gü­nü­nün te­ma­sı “HA­VA­MI­ZI KO­RU­YA­LIM, KOAH’SIZ YA­ŞA­YA­LIM” ola­rak be­lir­len­miş olup iklim de­ği­şi­mi­nin et­ki­le­ri­ni de içe­recek şe­kil­de temiz hava ve ak­ci­ğer sağ­lı­ğı­nın öne­mi­nin vur­gu­lan­ma­sı amaç­lan­mış­tır.

Ak­ci­ğer­le­ri­ni­zi sağ­lık­lı tu­ta­bil­me­niz ve sağ­lık­lı nefes ala­bil­me­niz için;
●Tütün ve tütün ürün­le­ri­ni kul­lan­ma­yın.
●So­lu­du­ğu­nuz ortam ha­va­sı­nı temiz tutun.
●Dü­zen­li ve den­ge­li bes­le­nin.
●Dü­zen­li eg­zer­siz yapın.
●Yaş gru­bu­nu­za uygun aşı­nı­zı olun.
●İklim de­ği­şi­mi­ne du­yar­sız kal­ma­yın.

Ha­va­mı­zı Ko­ru­ya­lım KO­AH­sız Ya­şa­ya­lım!

20 Kasım 2024 Dünya Koah Günü Toplum Sağlığı Bildirisi

YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.