Efsane Havacı Vecihi Hürkuş’un Ankara’daki Evi Bulundu

Efsane havacı Vecihi Hürkuş’un Ankara’da kaldığı süre içerisinde ikamet ettiği ev bulundu. Havacılık tarihi araştırmacısı, yazar Mustafa Kılıç’ın çabaları Ankara Büyükşehir Belediyesi Kent Konseyi tarafından incelenmeye değer bulundu.

Ankara Kent Konseyi (AKK) Başkanı Sayın Halil İbrahim Yılmaz’ın talimatı ile çalışmalarını olgunlaştıran AKK Ankara Araştırmaları ve İstatistikleri Çalışma Grubu Sayın Mimar Oğuzhan Bozdağ koordinatörlüğünde bir sunum gerçekleştirdi.

Bu bağlamda Konseye bağlı Ankara Araştırmaları ve İstatistikleri Çalışma Grubu’nun bir araya gelerek yaptığı toplantılar neticesinde 21 Ekim 2025 günü Ankara Kent Konseyi salonunda bir panel düzenlendi. Etkinliğe Ankara Büyükşehir Belediyesi Proje Koordinatörü Bekir Ödemiş, Kent Konseyi Başkanı Halil İbrahim Yılmaz, Ankara Kent Konseyi Başkan Vekili Prof. Dr. Savaş Zafer Şahin, AKK Yürütme Kurulu Üyesi ve Çalışma Grubu Koordinatörü Nezih Küleyin, TEMAD Genel Başkanı Cahit Koca katılırken, Hava Tarihçisi Mustafa Kılıç, Tolga Aydoğan ve Mimar İlayda Genç sunumlarıyla katkı sağladı.

AKK Bşk. Halil İbrahim YILMAZ, TEMAD Gn. Bşk. Cahit KOCA, Mustafa KILIÇ

ANKARA KENT KONSEYİ TAVSİYE KARARI

Vecihi Hürkuş ( 1896 – 1969 ), Türkiye’nin ilk tayyaresini tasarlayan, üreten ve uçuran kişidir. Kurtuluş Savaşı’nda pilot olarak görev yapmış, birçok hava zaferine imza atmıştır. 1925’te askeri vesayet altında kendi çabaları ile ilk Türk tayyaresi “Vecihi K-VI”yı üretmiş ve uçmuştur. 1930’larda Vecihi Sivil Tayyare Mektebi’ni kurarak Türkiye’nin ilk sivil pilotlarını yetiştirmiştir. Cumhuriyet’in üretken, bağımsız ve idealist insan tipinin sembolüdür.

Karşılaştığı bürokratik ve maddi zorluklara rağmen, Hürkuş’un bilim ve teknolojiye duyduğu inanç, Cumhuriyet’in rasyonel düşünceye dayalı toplum inşası hedefiyle örtüşmektedir. Bu bağlamda onun şahsiyeti, sadece bir havacılık kahramanlığının değil Cumhuriyet’in girişimci, yenilikçi ve özgüvenli insan tipinin temsilidir.

Vecihi Hürkuş’un Ankara’daki evi ise bu düşünsel çerçevenin mekânsal bir izdüşümü olarak ele alınabilir. Bu yapı, sıradan bir konutun ötesinde, bir dönemin üretken hayallerini, teknik merakını ve bireysel direncini yansıtan somut bir “hafıza mekanı” dır. Pierre Nora’nın ifadesiyle, “belleğin tutunduğu yer” olarak, hem bireysel bir yaşamın tanığıdır, hem de ulusal modernleşme anlatısının maddi bir parçasına dönüşür. Dolayısıyla Vecihi Hürkuş Evi yalnızca geçmişin bir kalıntısı değil; Cumhuriyet’in ilerleme idealiyle mekân arasındaki bağı temsil eden canlı bir tarihsel dokudur. Onun müze olarak yaşatılması, bu ideali günümüz kent belleğinde yeniden görünür kılmak anlamına gelecektir.

Ulus’un mevcut “tarihi kent merkezi” ile bütünleşmesi, projenin mekânsal süreklilik sağlayan bir “kültürel ağ” oluşturmasına katkı verecektir.

Gençler için havacılığa, bilime ve mühendisliğe yönelik atölyeler ve eğitim programları düzenlenebilir. Üniversiteler ve meslek odalarıyla iş birliği içinde “ yenilikçi üretim “ temalı sergiler ve etkinlikler organize edilebilir. Kadın pilotlar, genç mühendisler ve öğrenciler için “ Vecihi’nin izinde “ gibi programlarla toplumsal rol modeller yaratılabilir.

Bu yönüyle Vecihi Hürkuş müzesi, sadece bir anı mekânı değil; kurumsal bir öğrenme ve üretim alanı haline gelir.

Müzede düzenlenecek çocuk ve gençlik etkinlikleri, Ankara’nın okul turları rotasına eklenecektir.

Ankara’da havacılık tarihine adanmış bağımsız bir müze mevcut değildir. Bu proje, başkent ölçeğinde ilk sivil havacılık müzesi olma özelliğini taşıyarak ulusal düzeyde bir boşluğu doldurmak için ilk adımlardan biri olacaktır.

Müzede kurulacak eğitim atölyeleri ile eğitim, araştırma ve belgeleme üzerine bir iş birliği ağı kurulabilecektir.

Vecihi Hürkuş Müzesi gibi tematik, deneyim odaklı bir müze, Ankara’nın bu turizm profilini çeşitlendirecektir. Ulus esnafının kültürel turizme entegrasyonu arttıracaktır. Yerel esnafa doğrudan ekonomik fayda sağlayacaktır. Müzeyle birlikte kamusal alan kalitesi artacaktır. Turizm ve kültür fonlarından destek alma potansiyeli oluşacaktır. Bölge ölçeğinde sosyal etkileşimi güçlendirecektir.

Mustafa Kılıç