Çin’in Kuantum Radarı: Görünmez Uçakları Tespit Ediyor

Çin, görünmezlik (stealth) teknolojisine sahip gelişmiş savaş uçaklarını tespit edebilecek kuantum radar sistemlerinin geliştirilmesinde kritik bir adım attı. Ülkenin Anhui eyaletindeki Kuantum Bilgi Mühendisliği Teknoloji Araştırma Merkezi, dört kanallı ultra düşük gürültülü tek foton dedektörünün seri üretimine başladığını açıkladı. Çin, bu cihazın “dünyanın ilk” örneği olduğunu belirtiyor. Söz konusu “foton yakalayıcı” (photon catcher), tek bir enerji birimini, yani fotonu dahi algılayabilecek hassasiyete sahip. South China Morning Post (SCMP) tarafından aktarılan bilgilere göre cihaz, kuantum radar ve iletişim teknolojilerinde kullanılacak temel bir bileşen olarak tasarlandı. Bu sistem, tek bir fotonu –yani enerjinin en küçük birimini– algılayabiliyor. Bu sayede radar, hedefe çarpan fotonların kuantum düzeyindeki değişimlerini okuyarak geleneksel radarların algılayamadığı görünmez uçakları tespit edebiliyor. Aktarılanlara göre cihazın olağanüstü hassasiyeti, en zayıf sinyallerin bile tespit edilmesine imkan veriyor. Bu da görünmezlik teknolojisine sahip uçaklar için önemli bir tehdit oluşturabilir.

Kuantum radarlar görünmez uçakları nasıl tespit ediyor?

Geleneksel radarlar, F-22 veya F-35 gibi son derece düşük radar izine sahip uçaklar karşısında sınırlı başarı elde ediyor. Bu uçaklar, özel yüzey kaplamaları ve iç silah bölmeleri sayesinde radar dalgalarını soğuruyor ya da yön değiştirerek yansıtıyor. Ancak kuantum radarlar, farklı bir prensiple çalışıyor. Bu sistemlerde gönderilen fotonların kuantum özellikleri hedefe çarptıktan sonra değişiyor. Radar, geri dönen bu fotonları inceleyerek uçağın konumunu ve hareketini belirleyebiliyor. Üstelik uçak tarafından gönderilen yanıltıcı sinyaller, fotonların özgün kuantum özelliklerini taklit edemiyor. Böylece görünmezlik teknolojisinin en büyük avantajı ortadan kalkıyor.

Çin’in Science and Technology Daily gazetesinde yayımlanan verilere göre, cihaz %90 oranında daha düşük gürültüyle çalışıyor ve -120°C gibi son derece düşük sıcaklıklarda bile işlevini sürdürebiliyor. Kuantum radar prensibi, dolanık foton çiftleri arasındaki ilişkiye dayanıyor. Radar, bu çiftlerden birini hedefe gönderirken diğerini “yedekte” tutuyor. Hedeften dönen fotonun saklanan fotonla etkileşimi, tespiti doğrulayan bir kuantum bağlantı oluşturuyor. Bu yöntem, yanıltıcı sinyallere ve elektronik karıştırmaya karşı yüksek direnç sağlıyor. Bunun yanında sistemin enerji verimliliğinin de yüksek olduğu bildiriliyor. Geleneksel radarların aksine daha az enerjiyle çalışıyor ve daha az sinyal yayıyor. Bu sayede hem gizlilik seviyesi artıyor hem de radarın yerinin tespit edilmesi zorlaşıyor. Ayrıca kuantum radarların düşük görünürlüklü hedefleri daha yüksek doğrulukla algılayabileceği öne sürülüyor.

Hizmete girdi

Çin, birkaç yıl önce yaklaşık 100 kilometre menzilli bir kuantum radar sistemi geliştirmişti. Yeni dört kanallı dedektörün, aynı anda birden fazla ışık kaynağından sinyal alabilmesi sayesinde bu menzilin ve görüntüleme hızının önemli ölçüde artması bekleniyor. Ayrıca sistemin dünyadaki tek kanallı muadillerine göre dokuzda bir boyutta olduğu ve bu sayede taşınabilir platformlara kolayca entegre edilebileceği belirtiliyor. Araştırmacılar, bu teknolojinin yalnızca savunma alanında değil, aynı zamanda kuantum iletişim ağları, biyomedikal görüntüleme ve derin uzay lazer ölçüm sistemlerinde de kullanılabileceğini belirtiyor. Şu anda cihaz, Çin’in önde gelen bilim kurumlarında hizmet vermeye başlamış durumda.

Çin, son yıllarda radar teknolojilerinde hayati atılımlar gerçekleştiriyor ve birden fazla radar teknolojisi geliştiriyor. Geçtiğimiz yıl F-22 gibi hayalet uçakları tespit edecek yeni bir radar geliştirilmişti. Yine geçtiğimiz yıl en sessiz denizaltıları bile tespit edebilecek radar sistemi ortaya konmuştu. Bu yılın başında ise denizaltılar için uçakları tespit edecek radar teknolojisi üzerinde çalışıldığı açıklandı. Böylece denizin altından da uçaklar avlanabilecek.