Yıl Sonu Sağlık Taramasında Kaçırılmayacak Fırsat

Yeni yılın yaklaşması ile birlikte sağlık konusuna dikkat çekmek ve düzenli sağlık kontrollerinin önemini vurgulamak gerekmektedir. Sağlık, yaşam kalitesini belirleyen en temel unsurlardan biri olmasına rağmen genellikle son plana atılabilmektedir. Anadolu Sağlık Merkezi’nden İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Çağatay Öktenli, yıl sonunun sağlık durumunu değerlendirmek ve ileriki yıllara sağlıklı adım atmak için önemli bir fırsat sunduğunu belirtmektedir.

Sağlık Taramalarının Önemi ve Amaçları

Bireylerin kendilerini iyi hissetmeleri, sağlıklarının tam anlamıyla yerinde olduğu anlamına gelmemektedir. Prof. Dr. Öktenli, sağlık taramalarının kişinin vücut işleyişi hakkında genel bir bilgi verdiğini ifade etmektedir. Aracın periyodik bakımı gibi düzenli sağlık kontrollerinin de kişinin sağlığının korunması açısından büyük önem taşıdığını vurgulamaktadır. Bu taramalar, hem henüz belirtiler göstermeyen hastalıkların erken teşhisi hem de tansiyon, kolesterol ve kan şekeri gibi risk faktörlerinin belirlenmesini sağlar. Böylelikle ileride gelişebilecek ciddi sağlık sorunlarının önüne geçilebilir ve yaşam kalitesi artırılabilir.

Yaygın ve Sinsi İlerleyen Hastalıklar

Sağlık taramalarında en çok dikkate alınması gereken hastalık grubu genellikle belirtileri geç ortaya çıkan sinsi hastalıklardır. Prof. Dr. Öktenli; hipertansiyon, damar sertliği, diyabet, kolesterol yüksekliği, meme ve rahim ağzı kanseri, prostat kanseri, kolorektal ve akciğer kanserleri ile tiroit bozuklukları, kansızlık, vitamin-mineral eksiklikleri, böbrek ve karaciğer hastalıkları, kemik erimesi ve Hepatit B-C enfeksiyonlarının bu gruba dahil olduğunu belirtmektedir.

Minimum Sağlık Taramaları ve Görüntüleme Yöntemleri

Her birey için gerekli olan asgari sağlık taraması kapsamının kan testleri ve görüntüleme yöntemlerinden oluşması gerektiğini belirten Prof. Dr. Öktenli, kan testlerinde kan şekeri, kolesterol, karaciğer ve böbrek fonksiyonları, tam kan sayımı, vitamin ve mineral düzeylerinin incelenmesini önermektedir. Görüntüleme açısından ise göğüs röntgeni, tiroit ve karın ultrasonu, kalp değerlendirmeleri ile yaş ve cinsiyete özgü kanser taramalarının yapılması önemlidir. Kadınlarda mamografi, Pap-smear ve HPV testi, 50 yaş üzeri bireylerde ise dışkıda gizli kan testi ya da kolonoskopi mutlaka değerlendirilmelidir. Menopoz öncesi ve sonrası kadınlar ile ileri yaştaki erkeklerde kemik yoğunluğu ölçümü de ihmal edilmemelidir.

Yaş ve Risk Faktörlerine Göre Taramaların Sıklığı

Genç ve sağlıklı bireylerde, risk faktörü bulunmuyorsa 2-3 yılda bir genel sağlık kontrolü yeterli olabilmektedir. Ancak 40 yaş sonrası metabolizmadaki değişiklikler nedeniyle risk faktörleri artmakta ve yıllık sağlık kontrolleri önerilmektedir. Kadınların menopoz sonrası dönemde kemik erimesi ve meme sağlığına, erkeklerin ise prostat sağlığına daha fazla dikkat etmesi gerekmektedir. Ayrıca stresli ve hareketsiz yaşam tarzı ile sanayi kimyasallarına maruz kalan çalışanların daha kapsamlı ve düzenli taramalardan geçmesi önem arz etmektedir. Ailede genetik yatkınlık bulunan kişilerin de sağlık taramalarına daha erken yaşta başlaması tavsiye edilmektedir.

Kaynak: BYZHA