Yağ Bezesi (Lipom) Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Yağ bezeleri, tıp literatüründeki adıyla lipomlar, toplumda sık görülen ama çoğu zaman ihmal edilen cilt altı kitleleridir. Genellikle zararsız ve iyi huylu olmalarına rağmen, estetik kaygılar ya da enfekte olma riskleri nedeniyle zaman zaman alınmaları gerekebilir. Bu yazıda, yağ bezelerinin neden oluştuğunu, nasıl fark edildiğini, hangi durumlarda tehlike arz ettiğini ve nasıl tedavi edildiğini ayrıntılı olarak ele alacağız.

Yağ Bezesi (Lipom) Nedir?

Lipomlar, yağ hücrelerinden kaynaklanan iyi huylu tümörlerdir. Cilt altındaki bağ dokusunda oluşurlar ve vücudun hemen her yerinde görülebilirler. En sık omuz, sırt, kol ve bacak gibi bölgelerde rastlanır. Bazı kişilerde ise karın boşluğu, sindirim sistemi ya da meme dokusu gibi daha derin bölgelerde de ortaya çıkabilirler.

Genellikle ağrısız, yumuşak kıvamlı ve bastırıldığında hareket ettirilebilen kitlelerdir. Yavaş büyürler ve çoğu zaman hastalar tarafından yıllarca fark edilmeyebilirler.

Yağ Bezeleri Nasıl Görülür?

• Lipomlar genellikle şu özellikleri taşır:
• Yuvarlak veya oval şekildedir.
• 1–10 cm arasında büyüklüğe ulaşabilirler.
• Deri yüzeyinin hemen altındadır.
• Dokunulduğunda yumuşaktır.
• Genellikle ağrısızdır.
• Deriye yapışık değildir; cilt altında kolayca hareket eder.

Ancak bazı durumlarda lipomlar enfekte olabilir veya çevre dokulara baskı yaparak ağrıya neden olabilir. Bu durumda, genellikle ağrı, sertleşme, kızarıklık ve şişlik gibi iltihap belirtileriyle kendini gösterir.

Yağ Bezesi Neden Olur?

Lipomların kesin oluşma nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak araştırmalar, genetik ve çevresel faktörlerin birlikte etkili olduğunu göstermektedir. Yağ bezesi neden olur sorusunun cevabı şu şekillerde özetlenebilir:

• Genetik Yatkınlık: Ailesel geçiş çok önemlidir. Özellikle ailesinde lipom olan bireylerde görülme olasılığı yüksektir.
• Kromozom Anomalileri: Genetik araştırmalarda bu kromozomla ilişkilendirilen lipom oluşumları rapor edilmiştir.
• Travmalar: Özellikle kas ve cilt arasına alınan darbeler, ilerleyen yıllarda lipom oluşumuna neden olabilir.
• Yüksek Kan Yağları: Kolesterol, trigliserid gibi kan yağlarının yüksekliği lipom oluşum riskini artırabilir.
• Metabolik Hastalıklar: Diyabet gibi bazı hastalıklarla lipom sıklığı arasında bağlantı olduğu düşünülmektedir.

Lipomlar Zararlı Mıdır?

Lipomların çok büyük bir kısmı iyi huyludur. Vücudun bir bölgesinde büyür, çevre dokuya yayılmaz ve başka organlara metastaz yapmaz. Bu nedenle çoğunlukla zararsız kabul edilir. Ancak aşağıdaki durumlarda daha yakından takip gerekir:

• Hızlı büyüyen ve ağrı yapan kitleler
• Cilde yapışık ve hareketsiz kitleler
• Yüzeysel değil, derin dokularda yerleşen lipomlar
• Estetik veya fonksiyonel olarak kişiyi rahatsız eden kitleler
• Ailede kanser öyküsü bulunan bireylerde yeni oluşan lipomlar

Ayrıca, nadiren de olsa bazı lipomlar kötü huylu tümörlerle (örneğin liposarkom) karıştırılabilir. Bu nedenle tanı sürecinde dikkatli olunmalıdır.

Lipom Tanısı Nasıl Konur?

Genellikle lipom tanısı fizik muayene ile konulabilir. Ancak aşağıdaki görüntüleme yöntemleri ile kesinleşmesi gerekir:

Ultrasonografi

Yumuşak doku ultrasonu lipomun yerini, boyutunu ve özelliklerini gösterir. En sık kullanılan tanı yöntemidir.

MR Görüntüleme

Daha derin yerleşimli ya da şüpheli kitlelerde detaylı inceleme sağlar. Lipomun çevre kas ve sinir dokularıyla ilişkisini gösterir.

Patoloji

Lipom cerrahi olarak alındıktan sonra laboratuvarda incelenir. Kesin tanı için altın standart yöntemdir.

Yağ Bezeleri Hangi Hastalıklarla Karışabilir?

Bazı durumlarda lipomlar farklı türde kitlelerle karıştırılabilir:

• Yağ kistleri (sebase kist): Lipomlara göre daha yüzeyel ve genellikle ortasında siyah nokta bulunur.
• Apseler: Kızarık, sıcak ve ağrılı kitlelerdir; enfeksiyon belirtisidir.
• Liposarkom: Kötü huylu yağ dokusu tümörüdür. Serttir, hızla büyür ve genellikle ağrılıdır.
• Epidermoid kistler: Cilt altında beyaz, sert kitledir. Sıklıkla akıntı yapar.
• Leiomyom: Kas dokusundan kaynaklanan iyi huylu tümörlerdir.

Bu hastalıkların ayırıcı tanısı için radyolojik ve patolojik değerlendirme şarttır.

Lipom Ne Zaman Alınmalı?

Her lipomun alınması gerekmez. Ancak şu durumlarda cerrahi müdahale önerilir:

• Lipom çapının 5 cm’den büyük olması
• Estetik açıdan kişiyi rahatsız etmesi
• Ağrı yapması veya iltihaplanması
• Hızla büyümesi
• Lipomun hareket etmemesi (deriye veya kasa yapışık olması)
• Patoloji sonucu kötü huylu olabileceği şüphesi

Yağ Bezesi (Lipom) Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Lipom ameliyatı genellikle lokal anestezi altında yapılan basit bir işlemdir. Klinik şartlarında kısa sürede tamamlanır.

Ameliyat Aşamaları

• Bölgeye lokal anestezi uygulanır.
• Deri üzerine eliptik bir kesi yapılır.
• Lipom, çevresindeki kapsülle birlikte çıkarılır.
• Kanama kontrolü yapılır ve dikiş atılır.
• Operasyon 10–15 dakika sürer.

Ameliyat sonrası hasta aynı gün taburcu edilir. Genellikle birkaç gün içinde iyileşme başlar. İşlemden sonra minimal iz kalabilir.

Ameliyat Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?

• Ameliyat yerinin temiz tutulması
• Hekimin önerdiği şekilde pansuman yapılması
• İlk 24 saat duş alınmaması
• Dikişler alınana kadar ağır spordan kaçınılması
• Enfeksiyon belirtileri varsa hemen doktora başvurulması (kızarıklık, ateş, akıntı)

Yağ Bezeleri Tekrarlar mı?

Alınan lipomların tekrar etme olasılığı çok düşüktür. Ancak genetik yatkınlığı olan bireylerde vücudun başka bölgelerinde yeni lipomlar oluşabilir. Bu durumda yeni oluşan kitlelerin de yine kontrol edilmesi gerekir.

Op. Dr. Altan Karan İzmir Proktoloji Uzmanı

Lipomlar, erken teşhis ve uygun tedaviyle kontrol altına alınabilen bir hastalıktır. Ağrı yapma ve iltihaplanma gibi şikayetlerin ortaya çıkması halinde beklemeden bir proktoloji uzmanına başvurulmalıdır. İzmir Proktoloji Uzmanı Op. Dr. Altan Karan’dan randevu alın, sağlığınıza ilk adımı atın.

📞 0 (232) 504 00 00

📱 0 (533) 963 54 45 (WhatsApp)