Hemoroid Hastalığı ve Güncel Tedavi Yöntemleri
Hemoroid, toplumda halk arasında “basur” olarak da bilinen, anüs ve rektum bölgesinde bulunan damarların genişleyip şişmesiyle oluşan bir sağlık problemidir.
Hemoroid, toplumda halk arasında “basur” olarak da bilinen, anüs ve rektum bölgesinde bulunan damarların genişleyip şişmesiyle oluşan bir sağlık problemidir. Her yaştan insanda görülebilmekle birlikte özellikle uzun süre oturarak çalışanlarda, kronik kabızlık yaşayanlarda, hamile kadınlarda ve ileri yaş grubunda daha sık rastlanır.
Hemoroidler genellikle iki grupta incelenir:
- İç hemoroidler: Rektumun iç kısmında oluşur, başlangıç aşamasında ağrıya neden olmaz.
- Dış hemoroidler: Anüs çevresinde yer alır ve genellikle ağrı, kaşıntı ve şişlik ile kendini belli eder.
Hemoroid Belirtileri
Hemoroid hastalığının en yaygın belirtileri şunlardır:
- Dışkılama sırasında veya sonrasında kanama
- Anüs çevresinde şişlik ve ağrı
- Kaşıntı, yanma ve tahriş hissi
- Oturma sırasında rahatsızlık
- Dışarı doğru sarkan memecikler
Bu belirtiler hemoroidin evresine göre farklı şiddette hissedilebilir.
Hemoroid Nedenleri
Hemoroid oluşumunda birçok faktör rol oynar. En sık rastlanan nedenler:
- Kronik kabızlık veya ishal
- Uzun süreli oturma
- Ağır kaldırma alışkanlığı
- Hamilelik ve doğum sonrası dönem
- Lif bakımından yetersiz beslenme
- İleri yaş
Güncel Hemoroid Tedavi Yöntemleri
Hemoroid tedavisinde kullanılacak yöntem hastalığın evresine, hastanın genel sağlık durumuna ve şikâyetlerin şiddetine göre değişiklik gösterir. Günümüzde hem cerrahi olmayan hem de cerrahi tedavi seçenekleri bulunmaktadır.
- Yaşam Tarzı ve Beslenme Düzenlemeleri
Erken evre hemoroidlerde yaşam tarzı değişiklikleri oldukça etkilidir.
- Lifli gıdaların artırılması (sebze, meyve, tam tahıllar)
- Bol su tüketimi
- Düzenli egzersiz ile bağırsak hareketlerinin düzenlenmesi
- Uzun süreli oturmaktan kaçınmak
- Tuvalet alışkanlıklarının düzenlenmesi
Bu önlemler hemoroidin ilerlemesini önleyebilir ve semptomların hafiflemesine yardımcı olur.
- İlaç ve Lokal Tedaviler
Hafif ve orta dereceli hemoroidlerde, krem, merhem, fitil ve ağrı kesiciler kullanılabilir. Bu tedaviler:
- Ağrıyı azaltır
- Kaşıntı ve yanmayı hafifletir
- Şişliği ve iltihabı kontrol altına alır
Ancak bu tedaviler hastalığı tamamen ortadan kaldırmaz, yalnızca semptomları yönetmeye yardımcı olur.
- Minimal İnvaziv Tedavi Yöntemleri
Son yıllarda hemoroid tedavisinde daha az ağrılı ve hızlı iyileşme sağlayan yöntemler öne çıkmaktadır:
- Lastik Band Ligasyonu
Hemoroid memeciğinin tabanına küçük bir lastik halka yerleştirilerek kan akışı kesilir. Birkaç gün içinde hemoroid dokusu kuruyup düşer. Basit, hızlı ve etkili bir yöntemdir.
- Skleroterapi (Enjeksiyon Tedavisi)
Hemoroid damarlarına özel bir solüsyon enjekte edilerek küçülmesi sağlanır. Genellikle erken evre hemoroidlerde tercih edilir.
- İnfrared Koagülasyon
Isı enerjisi ile damarların büzülmesi ve küçülmesi sağlanır. Kanamayı kontrol etmede oldukça etkilidir.
- Doppler Kılavuzlu Hemoroidal Arter Ligasyonu
Doppler cihazı yardımıyla hemoroid damarları bulunur ve bağlanır. Böylece kan akışı durdurulur. Bu yöntem, minimal ağrı ve kısa iyileşme süresi ile öne çıkar.
- Cerrahi Tedaviler
İleri evre hemoroidlerde cerrahi müdahale gerekebilir. Günümüzde kullanılan cerrahi yöntemler arasında:
- Hemoroidektomi: Klasik cerrahi yöntemdir, hemoroid dokusu çıkarılır.
- Stapler Hemoroidopeksi (Longo Yöntemi): Damarları yukarıya çekerek hemoroid memeciklerini küçültür. Daha az ağrı ve hızlı iyileşme avantajı sağlar.
- Lazer Hemoroid Cerrahisi: Lazer enerjisi ile damarlar kapatılır, kanama minimumdur ve iyileşme süresi kısadır.
Hangi Tedavi Ne Zaman Gerekli?
- Evre 1-2 hemoroidler genellikle yaşam tarzı değişiklikleri ve minimal invaziv yöntemlerle tedavi edilebilir.
- Evre 3 hemoroidler daha çok lastik band ligasyonu veya cerrahi dışı girişimlere yanıt verir.
- Evre 4 hemoroidler ise genellikle cerrahi müdahale gerektirir.
Hemoroidden Korunma Yöntemleri
Tedavi kadar korunma da önemlidir. Hemoroid riskini azaltmak için:
- Düzenli ve liften zengin beslenme
- Günlük 2–2,5 litre su tüketimi
- Uzun süre oturmaktan kaçınmak
- Aşırı ıkınmadan kaçınmak
- Düzenli fiziksel aktivite
gibi önlemler alınabilir.
Sonuç
Hemoroid, yaşam kalitesini olumsuz etkileyen ancak günümüzde çok çeşitli tedavi yöntemleri bulunan bir hastalıktır. Erken dönemde fark edilip tedaviye başlanması durumunda cerrahiye gerek kalmadan kontrol altına alınabilir. Gelişmiş minimal invaziv yöntemler ve modern cerrahi teknikler sayesinde hastaların iyileşme süreci geçmişe kıyasla çok daha konforlu hale gelmiştir.