Geometrik Desenli Halı Modelleri Hangi Yörelere Ait?

Anadolu’da öncelikle yörükler tarafından benimsenen el dokuması kilim ve halılar ev dekorasyonu, geçim unsuru ve insanların değişen ihtiyaçlarına göre birçok farklı amaçla kullanılmaktadır. Kilim ve halılarda yer alan desenler, motifler dokuyan kişinin ruh haline,  içinde bulunduğu yöreye ve yaşadığı toplum yapısına dair birçok bilgi sunmaktadır. En sık rastlanan desenlerden biri ise geometrik desenli halı modelleridir. Bu halılar hem İran’da hem de Türkiye’de sıkça işlenmektedir. Ayrıca  geometrik desen kullanılarak üretilen birçok farklı kilim ve halı modeli bulunmaktadır.

Geometrik Desenli İran Halıları

İran halıları, İran kültürünün ayrılmaz bir parçasını oluşturmaktadır. İran halıları, hangi bölgede üretildiğine bağlı olarak o yörenin kültürü, yaşam şekli, insanların düşünce yapısı hakkında birçok bilgi vermenin yanı sıra o bölgeyi de tanıtıcı bir görev üstlenmektedir. İpek, yün ve pamuk kullanarak dokunan ve büyük bir incelik isteyen bu halılarda en sık rastlanan desenler ise geometrik desenlerdir. İran’da birçok yerinde özellikle Veramin, Saveh, Kazvin ve Tebriz gibi yerlerde  geometrik desenli halılar üretilmektedir.  Kök boyalar tercih edilerek üretilen geometrik desenli İran halıları kişiye görsel bir şölen yaşatacak etkiye sahiptir. Ev, ofis veya kişinin tercih edeceği her yerde şık ve benzersiz bir görünüm sunar.

Geometrik Desenli Türk Halıları

Türkler, çok eski zamanlardan beri halı- kilim dokumacılığı ile uğraşan ve bu alanda ustalaşmış toplumlardan biridir. Anadolu’da konar göçer olarak yaşayan yörükler için halı ve kilim çok önemli bir yere sahiptir. El dokuması kilimleri  çadırda yere sermek, örtü yapmak için kullanıldığı gibi ticareti de yapılmıştır. Yıllar geçse de Türk kültüründe yeri değişmeyen bu halı ve kilimler dekorasyon amaçlı kullanımı nedeniyle satış unsuru haline gelmiştir. Türk halı ve kilimlerinin birçok farklı model seçenekleri bulunmaktadır. Örneğin, köy kilimi, tülü halı ve yün halı  gibi. Türk halılarında özellikle en çok rastlanan desen geometrik desenlerle oluşturulmuştur. Anadolu’nun birçok yerinde özellikle Karapınar, Kars yörelerinde geometrik desenli halıları görmek mümkündür. Geometrik desen kullanılarak halı üretilmesinin sebebi; dokuyan insanların yaşadığı yerde gördüklerini, doğadaki bitki ve hayvanları işlerken geometrik şekillere dönüştürerek oluştururlar.

Geometrik Desenler Kullanılarak Üretilen Halı Modelleri

Geometrik desen kullanılarak üretilen hem Türk hem de İran halılarında birçok farklı model bulunmaktadır. Yün halı, köy kilimi, tülü halı, Tebriz, Bukan, Malard halıları en göze çarpan modeller arasında yer almaktadır. Hepsi el dokuması olan bu halı ve kilimler, geometrik desen kullanılarak kök boyalarla oluşturulmuştur. Yün halı ve köy kilimler yün, pamuk veya da doğal iplerle oluşturulmuş Anadolu kültürünü yansıtan modeller arasındadır. Her model dokunduğu yerin kültürel yapısını desenler aracılığıyla aktarmaktadır. Tülü halı yün ve tiftik ile üretilen Türk halı dokumacılığının en nadide türlerinden biridir. Türk halı modelleri geometrik desenleriyle doğayı ve geçim kaynakları olan hayvanları gözler önüne sermektedir. İran halı modelleri arasında yer alan Tebriz, Bukan ve Malard gibi halılar geometrik desenleriyle kültürünün en özgün parçalarını oluşturmaktadır. Her iki kültürün de ürettiği halı modelleri kullanıldığı her yerde vintage, etnik ve aynı zamanda özgün bir atmosfer oluşturulmasına yardımcı olacaktır.

Ads