Çocuklarda Otizmin 6 Belirtilerini Tanıyın: Dikkat Edilmesi Gereken Önemli İşaretler

Erkek çocuklarda kızlara oranla daha sık rastlanan otizm, genellikle nörogelişimsel bir durum olarak değerlendirilmekte olup, toplumda görülme sıklığı giderek artmaktadır. Günümüzde her 36 çocuktan biri otizm tanısı almaktadır. Bu alanda erken teşhisin önemi büyüktür; özellikle 18-24 ay arasında tanı almış ve yoğun özel eğitim ile davranış terapisi gören çocuklarda %50’den fazla oranda belirgin gelişmeler sağlanabilmektedir.

Otizmin Erken Teşhisi ve Eğitim İmkanları

Otizm tanısı alan çocukların 2 yaşında haftada 40 saat eğitim almaları durumunda, yaşları 5’e geldiğinde normal anaokuluna devam edebilme ihtimalleri %60’ı aşmaktadır. Öte yandan, bu terapilerin 5 yaşında başlaması durumunda aynı oranın %5’in altında kaldığı gözlenmektedir. Bu nedenle erken tanı ve eğitim uygulamaları, otizmli çocukların geleceğinde kritik bir rol oynamaktadır.

Otizmin Tanımı ve Yönetimi

Çocuk Nörolojisi alanında hizmet veren Memorial Antalya Hastanesi’nden Uzman Dr. Filiz Mıhçı, otizmin doğuştan gelen ve genellikle hayatın ilk 3 yılında belirti veren bir nörogelişimsel durum olduğunu belirtmiştir. Son yıllarda tanı yaşının düşmesi ve tanı kriterlerindeki genişleme sayesinde, otizme sahip çocuk sayısının her 36 çocuktan biri olduğunu ifade etmektedir. Dr. Mıhçı, otizmin bir hastalık değil farklı bir beyin yapısı olduğunu ve bu yapının yeniden düzenlenmesinde en etkin dönemin 1-4 yaş aralığı olduğunu vurgulamaktadır. Bu süreçte haftada 25-40 saat süren uygun eğitim programları ile birçok çocuğun iletişim ve sosyal beceriler kazandığı açıklanmıştır.

Belirtilerin Fark Edilmesi ve Uzman Değerlendirmesi

Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), sözel ya da sözel olmayan iletişimde zorluklarla karakterize nörogelişimsel bir durumdur ve belirtiler yaşamın ilk 12-24 ayında fark edilebilmektedir. Ailelerin çocuklarını yakından gözlemlemeleri ve aşağıdaki sorulardan iki veya daha fazlasına “hayır” yanıtı vermeleri durumunda Çocuk Nörolojisi veya Çocuk Psikiyatrisi uzmanına başvurmaları önemlidir. Erken müdahalenin çocuğun yaşam kalitesine olumlu etkisi büyüktür.

1. 12 aylıkken çocuğunuz gülümsemenize karşılık veriyor mu?
2. İsmi söylendiğinde size dönüp bakıyor mu?
3. Parmağınızla işaret ettiğiniz nesneye yöneliyor mu?
4. 18 aylıkken en az 6-10 kelime kullanabiliyor mu?
5. Oyuncak arabayı tekerleklerinden çevirmeden sürmeye çalışıyor mu?
6. Parmak ucunda yürüyüp sürekli aynı hareketleri tekrarlıyor mu?

Kişiye Özel Tedavi Yaklaşımı

Erken yaşlarda uygulanan yoğun eğitim ve davranış terapileri, çocukların kendine yetebilme, sosyal ve işlevsel beceriler edinmesini sağlamaktadır. Bu tür programlar; belirtilerin şiddetini azaltmakta ve uyumsuz davranışların önüne geçmektedir. Tedavi süreci, çocuğun becerileri ve gereksinimlerine göre şekillenen bireysel ve grup özel eğitim programlarından oluşmakta olup, alanında uzman profesyoneller tarafından yürütülmektedir. Bu ekipte çocuk nöroloğu, özel eğitim uzmanı, konuşma terapisti, çocuk psikiyatrisi ve diğer ilgili sağlık personeli yer almaktadır. İlaç tedavileri ise otizme eşlik eden belirtiler veya diğer mevcut problemleri hafifletmeye yönelik uygulanmaktadır.

Kaynak: BYZHA