Alzheimer Üzerinde Ketojenik Beslenmenin Beyin Sağlığına Etkileri: Yeni Bulgular

Alzheimer hastalığı, dünya genelinde ve Türkiye’de hızla artan önemli bir sağlık sorunu olmaya devam ediyor. Son yıllarda yapılan bilimsel çalışmalar, beyin enerji metabolizmasına doğrudan etki eden beslenme modellerinin hastalığın ilerleyişi üzerinde destekleyici rol oynayabileceğini ortaya koyuyor. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı ve Beslenme ve Diyetetik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Murat Baş, ketojenik diyetin Alzheimer hastalığında beyin enerji kullanımı açısından dikkat çekici sonuçlar doğurabileceğini belirtiyor.

Ketojenik Diyet ve Beyin Enerjisi İlişkisi

Prof. Dr. Baş, ketojenik diyetin karbonhidratın ciddi oranda kısıtlandığı, yağın artırıldığı ve proteinin kontrollü biçimde tüketildiği bir beslenme modeli olduğunu ifade ediyor. Bu diyetin vücudu ketozis adı verilen duruma geçirdiğini, burada vücudun enerji için glukoz yerine yağdan üretilen ketonları kullandığını açıklıyor. Alzheimer hastalarında beynin glukoz kullanımının azaldığına dikkat çeken Prof. Dr. Baş, ketonların bu durumda alternatif bir enerji kaynağı sağlayabildiğini belirtiyor.

2024 yılında The Journal of Nutrition, Health & Aging dergisinde yayımlanan bir derleme çalışmada, toplam 691 Alzheimer hastasının dahil olduğu 10 klinik araştırma analiz edildi. Bu araştırmalarda ketojenik veya orta zincirli trigliserit (MCT) bazlı beslenme uygulanan bireylerde bilişsel fonksiyonlarda anlamlı gelişmeler tespit edildi. Prof. Dr. Baş, Mini Mental Durum Testi (MMSE) ve ADAS-Cog gibi değerlendirmelerdeki puan artışlarının klinik olarak dikkat çekici olduğuna işaret etti.

Bilimsel Bulgular ve Uyarılar

Ketojenik diyetin Alzheimer üzerindeki etkilerinin yalnızca kısa dönemli klinik sonuçlar ile sınırlı olmadığını vurgulayan Prof. Dr. Baş, Experimental Gerontology, Progress in Neurobiology ve Frontiers in Nutrition dergilerinde yayımlanan benzer araştırmalarda da benzer bulguların paylaşıldığını ifade ediyor. Bu çalışmalar, ketonların beyin hücrelerinde enerji üretimini destekleyebildiğini ve oksidatif stresi azaltabileceğini ortaya koyuyor. Ancak Prof. Dr. Baş, ketojenik diyetin herkese uygun olmadığını, özellikle kalp-damar hastalıkları veya lipid metabolizma bozukluğu bulunan kişilerde mutlaka uzman kontrolünde uygulanması gerektiğini vurguluyor.

Uzun süreli etkilerinin henüz tam olarak belirlenemediğini aktaran Prof. Dr. Baş, Alzheimer hastalığında beslenmenin tedavinin yerine geçmese de, semptom kontrolü ve yaşam kalitesinin artırılmasında önemli katkılar sağlayabileceğini belirtiyor. Bilimsel veriler ışığında kişiye özel planlama yapılmasının önemine dikkat çekiyor.

Kaynak: BYZHA