2025 Verilerine Göre Türkiye’de Üniversite Eğitiminin Zorlukları ve Öğrenci Sayıları

2025 yılı Yükseköğretim Kurulu verilerine göre Türkiye’de yükseköğretim düzeyinde eğitim gören öğrenci sayısı 6 milyon 835 bin 115’e yükseldi. Bu rakam örgün, açık ve uzaktan eğitim sistemlerinde kayıtlı öğrencileri kapsıyor. Açıköğretim yoğunluğu sebebiyle toplam sayının büyük kısmı uzaktan eğitim programlarında yer alıyor. İkinci üniversite kapsamında okuyan yaklaşık 2 milyon öğrencinin çıkarılması durumunda ise aktif eğitimdeki öğrenci sayısı 4,7 milyona geriliyor.

Üniversiteler arasındaki öğrenci dağılımı eşit değil. Özellikle Anadolu Üniversitesi gibi açıköğretim odaklı kurumlar yüz binlerce öğrenci barındırıyor. Bazı devlet üniversitelerinin öğrenci sayısı ise birçok ilin nüfusunu geçmiş durumda. Türkiye’de öğrenim gören yabancı öğrenci sayısı da 2025 itibarıyla 500 bine yaklaşarak önceki yıla göre ciddi bir artış gösterdi. Bu öğrenciler daha çok Afrika, Asya ve Orta Doğu ülkelerinden geliyor.

Üniversite Öğrencilerinin Karşılaştığı Temel Sorunlar

Üniversite eğitimi pek çok genç için önemli bir adım olsa da ekonomik koşullar, barınma ve istihdam sorunları öğrencilerin yaşamını zorlaştırıyor. Türkiye genelinde devlet yurtlarının kapasitesi sınırlı kalırken, özel yurt ve kira ücretleri birçok öğrencinin bütçesini aşıyor. Öğrencilerin önemli bir kısmı öğrenim hayatlarını düşük standartlı konaklama koşullarında sürdürüyor.

Gıda ve ulaşım masrafları eğitimin diğer ciddi yükleri arasında. Üniversite yemekhanelerinde fiyatlar ve yoğunluk öğrencilerin beslenmesini etkilerken, ulaşım masrafları özellikle büyük şehirlerde artan hayat pahalılığıyla birlikte öğrenciler için önemli bir gider kalemi haline geldi.

Mezuniyet Sonrası İş Bulma Güçlüğü

Üniversite mezunları için iş arayışı da sürecin en zorlu kısımlarından biri. KPSS sınavına hazırlanan gençler sınırlı sayıdaki kamu kadroları nedeniyle uzun süre beklemek zorunda kalıyor. Özel sektörde ise düşük maaşlar ve uzun çalışma saatleri yaygın durumda. Çoğu işverenin tecrübe talebi yeni mezunların istihdam edilmesini zorlaştırıyor.

Pek çok mezun, geçim sıkıntısı nedeniyle kendi alanı dışındaki işlerde çalışmak zorunda kalıyor. Psikolojik olarak bu süreç gençlerde stres, umutsuzluk ve kaygıya neden oluyor. Uzmanlar, genç işsizliğini azaltmak için üniversite eğitimi ile iş gücü piyasası arasında daha güçlü bir bağlantı kurulması gerektiğini vurguluyor.

Üniversitelerde Öğrenci Sayıları

Türkiye genelinde YÖK kayıtlarına göre 208 üniversite bulunuyor. Öğrenci sayılarında öne çıkan üniversiteler arasında Anadolu Üniversitesi 1 milyon 567 bin öğrenciyle ilk sırada yer alıyor. İstanbul Üniversitesi 618 bin, Atatürk Üniversitesi ise 640 binin üzerinde öğrenciye ev sahipliği yapıyor. Bu kurumları Ankara Üniversitesi, Marmara Üniversitesi ve Selçuk Üniversitesi takip ediyor.

YÖK verileri, açıköğretim sistemine kayıtlı öğrenci sayısının her geçen yıl arttığını ve birçok öğrencinin ikinci bir bölüm okumayı tercih ettiğini gösteriyor. Eğitim uzmanları, Türkiye’deki yükseköğretim sisteminin sayısal olarak büyüdüğünü ancak niteliğin artırılması için kaynakların daha adil dağılması gerektiğini belirtiyor.

Kaynak: Yükseköğretim Kurulu (YÖK) 2025 Öğrenci Sayıları Raporu