Uçaklarda Kara Kutu Ne İşe Yarar? Bilinmeyen Özellikleri

Uçak kazalarından sonra en çok sorulan sorulardan biri, “kara kutu bulundu mu?” olur. Aslında bu cihazın rengi turuncudur ancak havacılıkta sembolik olarak kara kutu adıyla bilinir. Uçaklardaki tüm kritik uçuş verilerini ve kokpit içi sesleri kaydeden bu cihaz, kazaların nedenini belirlemede kilit rol oynar.

Kara Kutu Nedir ve Nasıl Çalışır?

Kara kutu, uçaklardaki verileri kayıt altına alan iki ana bileşenden oluşur: Uçuş Veri Kaydedicisi (FDR) ve Kokpit Ses Kaydedicisi (CVR). Bu iki bölüm, uçuş boyunca motor performansı, hız, irtifa, kontrol yüzeyi hareketleri ve pilot konuşmaları gibi bilgileri sürekli kaydeder. Cihaz, 1.100 derece sıcaklığa, 3.400 G kuvvete ve binlerce metre derinlikteki basınca dayanıklı olacak şekilde tasarlanır. Ayrıca, kazadan sonra 30 gün boyunca sinyal yayımlayarak bulunmasını kolaylaştırır.

Kara Kutuda Hangi Bilgiler Kaydedilir?

Uçuş Veri Kaydedicisi (FDR) kısmı; hız, irtifa, motor gücü, otopilot ayarları ve yakıt miktarı gibi teknik detayları tutar. Bu veriler genellikle son 25 ila 100 saatlik uçuş arasındaki bilgilerden oluşur. Kokpit Ses Kaydedicisi (CVR) ise pilotların ve kule personelinin konuşmalarını, uyarı seslerini ve kokpitteki çevresel gürültüleri kaydeder. Modern kara kutular, son 25 saate kadar ses kaydını koruyabilir.

Kazaların Aydınlatılmasında Kara Kutunun Önemi

Kara kutular, uçak kazalarının ardından soruşturma ekiplerinin en önemli delil kaynağıdır. Örneğin, 2009 yılında meydana gelen Air France 447 kazasında, kara kutu analizleri pilotaj hatalarının kazaya neden olduğunu ortaya çıkardı. Benzer şekilde, THY 1951 kazasında da kara kutu sayesinde teknik arıza tespit edildi. Bu analizler sonucunda eğitim, uçak güvenlik sistemleri ve bakım prosedürlerinde çeşitli iyileştirmeler yapıldı.

Kara kutular, havacılık güvenliğinin temel unsurlarından biridir. Kazaları önlemek mümkün olmasa da, her kazadan elde edilen kara kutu verileri, gelecekte benzer olayların yaşanmaması için kritik önem taşır. Bu sayede havayolu ulaşımı, bugün dünyanın en güvenli seyahat biçimlerinden biri haline gelmiştir.