Türkiye’nin 2024 Bölgesel Fiyat Düzeyleri ve Satınalma Gücü Paritesi Analizi

Türkiye’nin farklı bölgelerinde 2024 yılı itibarıyla fiyat düzeyleri ve satın alma gücü pariteleri üzerinde gerçekleştirilen çalışmalar, bölgesel ekonomik farklılıkların net olarak ortaya konmasını sağlamıştır. Bu analiz kapsamında Türkiye İstatistik Kurumu’nun İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) 2. Düzey bölgelerinde fiyat düzeyi endeksleri hesaplanarak Türkiye ortalaması dikkate alınmıştır.

Bölgesel Fiyat Düzey Endeksleri ve Öne Çıkan Bölgeler

Türkiye genelinde fiyat düzeyi endeksi 100 olan ortalamaya göre değerlendirme yapıldığında, TR10 (İstanbul) bölgesi 112,6 puanla en yüksek fiyat düzeyine sahip bölge olarak ön plana çıkmaktadır. Bu değer, İstanbul’un Türkiye genelinden %12,6 daha pahalı olduğunu göstermektedir. Buna karşılık, TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgesi 91,5 puanla en düşük fiyat düzeyini sergilemekte ve Türkiye ortalamasının %8,5 altında bir fiyat yapısı göstermektedir.

Ana harcama grupları bazında değerlendirildiğinde, gıda ve alkolsüz içecekler ile giyim ve ayakkabı gruplarında en yüksek fiyat seviyeleri 106,0 ve 108,4 endeks puanlarıyla TR22 (Balıkesir, Çanakkale) bölgesinde kaydedilmiştir. Konut sektöründe TR10 (İstanbul)’un 147,3 endeks puanıyla en pahalı bölge olması dikkat çekmektedir. Ulaştırma harcamalarında ise ilk sırayı yine İstanbul alırken, 103,8 endeks puanına ulaşmıştır.

Diğer Harcama Gruplarında Fiyat Düzeyi Dağılımı

Lokanta ve otel harcamalarında TR31 (İzmir) 113,8 puan ile en yüksek fiyat düzeyini göstermiştir. Alkollü içecekler ve tütün gruplarında ise fiyat farkları bölgesel bazda sınırlı kalmakta ve endeks değerleri 99.6 ila 100.1 arasında değişmektedir. Ev eşyası kategorisinde en yüksek fiyat düzeyi endeksi 105,1 puanla TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) bölgesinde tespit edilirken, sağlık harcamalarında TR10 (İstanbul) 136,8 puanla öne çıkmıştır.

Haberleşme giderlerinin fiyatları bölgeler arasında önemli bir farklılık göstermemekte, telefon ve internet ücretleri yaklaşık aynı seviyede seyretmektedir. Eğlence ve kültür harcamalarında en pahalı bölge 105,0 endeks puanıyla TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesidir. Eğitim harcamalarında ise TR10 (İstanbul) 138,8 puanla en yüksek fiyat düzeyine sahip bölge olurken, en düşük endeks 58,6 puanla TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) bölgesinde ölçülmüştür. Çeşitli mal ve hizmetlerde ise İstanbul, 109,0 puanla en pahalı bölge olarak kayıtlara geçmiştir.

Bu kapsamlı analiz, bölgesel ekonomik koşulların ve yaşam maliyetlerinin farklılığını açık biçimde ortaya koymakta olup, bölgesel politikaların oluşturulmasında önemli bir referans olmaktadır.

Kaynak: BYZHA