Genel Sağlık-İş’ten Sağlık Sektöründe Çalışma Şartlarına Kritik

Genel Sağlık-İş Sendikası Sinop Şubesi, sağlık çalışanlarının çalışma koşullarını iyileştirme amacıyla önemli bir açıklama gerçekleştirdi. Sözcülerinden Mustafa Aytaç, aile sağlığı merkezlerinde görev yapan aile hekimleri, ebeler, hemşireler ve diğer sağlık personelinin yaşadığı problemlere dikkat çekti.

Aile Sağlığı Merkezlerinde Artan Zorluklar

Türkiye’de aile sağlığı çalışanları, 2025 yılının sonlarına yaklaşırken giderek artan zorluklarla karşı karşıya bulunmaktadır. Çalışma koşullarının olumsuz etkileri hem sağlık emekçilerini hem de hizmet alan vatandaşları derinden etkilemektedir. Sendika olarak defalarca çözüm çağrısı yapmalarına rağmen bu taleplerin karşılanmaması, dört kez 14 günlük iş bırakma eylemleriyle karşılık bulmuştur. Ancak Sağlık Bakanlığı’nın yaklaşımı, ceza uygulamaları ve performans bazlı ücret kesintileri yoluyla aile hekimliği sisteminin verimliliğini azaltmakta ve yönetimini zorlaştırmaktadır.

Sendikanın vurguladığı üzere, Sağlık Bakanlığı’nın 30 Ekim 2024 tarihinde uygulamaya koyduğu Aile Hekimliği Ödeme ve Sözleşme Yönetmeliği, çalışanların gelir ve iş güvencesini tehlikeye atmıştır. Yeni performans sistemi, aile sağlığı merkezlerinin işleyişini çağrı merkezine benzetecek şekilde iş bölümü oluşturmakta ve sağlık çalışanlarının görev tanımında belirsizlikler yaratmaktadır. Bu düzenleme, sağlık çalışanları arasında “Eziyet Yönetmeliği” olarak nitelendirilmiştir. Sendika, bu uygulamaları kabul etmediklerini ve haklarına kavuşana kadar mücadeleyi sürdüreceklerini belirtmiştir.

İş Yükü, Ücretlendirme ve Kesintiler

Aile Sağlığı Merkezlerinde sunulan hizmetlerin kapsamı ve iş yükü her geçen gün artmaktadır. Aşı takibi, bebek ve gebe izlemleri, kronik hastalık takibi gibi görevlerin yanı sıra yapılan memnuniyet anketleri ve sürekli eklenen kriterler, çalışanların üzerindeki baskıyı artırmaktadır. Mevcut performans sisteminin, ücret ödemekten çok kesinti yapmak üzere tasarlandığı eleştirilmiştir. Ayrıca, ebe ve hemşirelerin tavan ödeme uygulaması nedeniyle mağduriyet yaşaması, bordro bilgilerinin gizlenmesi ve önemli miktarda yapılan haksız kesintiler sendika tarafından açık bir hak gaspı olarak tanımlanmıştır.

Sağlık Bakanlığı’nın sürdürülen uygulamalarına ilişkin de sorular yönelten sendika, sağlık çalışanlarının ücretlerinden yapılan kesintilerin kullanımını ve vatandaşlara ayrılan muayene sürelerinin nasıl arttığını açıklamaya davet etmiştir. TBMM’de vaat edilen ve uygulanması beklenen yeni Aile Sağlığı Merkezlerinin yapımının halen devam etmesi ve bazı tesislerin yatırım programında bulunması verilen sözlerin tutulmadığını göstermektedir. Ayrıca aşılama sürecinde temel ekipman ve sistemlerin eksikliği, HPV aşısı konusunda gerçekleşmeyen vaatler sağlık hizmetlerinin kalitesini olumsuz etkileyen unsur olarak görülmektedir.

Sendika, hastalık tanısının koyulmasına rağmen tedavi süreçlerinin etkin şekilde yönetilemediğini, kanser taramalarının yapıldığını ancak erken tanı ve tedavide yaşanan gecikmelerle sağlık hizmetlerinin etkinliğinin azaldığını belirtmiştir. Bu süreçte sağlık personelinin tükenmişlik yaşadığı ve ücretlerin öngörülemeyen şekilde ödenmesi nedeniyle geçim zorluğu çektiği vurgulanmıştır. Yeni yönetmeliğin esas amacının sağlık emekçilerinden daha az ücret karşılığında daha ağır görevler beklemek olduğu kanaati paylaşılmıştır. Tüm bu olumsuzluklara rağmen sendika, sağlık hizmetlerinin kalitesi ve çalışan hakları için mücadeleyi kararlılıkla sürdürme niyetindedir.

Genel Sağlık-İş Sendikası’nın en önemli talepleri arasında; halkın eşit, ücretsiz, nitelikli ve koruyucu birinci basamak sağlık hizmetine ulaşması, performansa dayalı olmayan ve emekliliğe yansıyan adil ücretlendirme sistemi, yüksek vergi kesintilerinin azaltılması, donanımı tam ve güvenli aile sağlığı merkezlerinin kamu tarafından inşa edilmesi ve mesleğe dış müdahalelerin kaldırılması yer almaktadır. Baskı ve cezaların sona erdiği, halkın kaliteli sağlık hizmeti alabildiği bir yönetim anlayışının gerçekleştirilmesi sendika için öncelikli hedeflerden biridir.